Gesprek met theoloog Daan Savert over pacifisme, René Girard en het zondebokmechanisme in coronatijden.
Muziek: Looped Exodus en Trevor Gordon Hall
Met fragmenten van Gerko Tempelman, Slavoj Žižek en Peter Rollins.
Muziek: Trevor Gordon Hall
Gesprek met religiejournalist Robin de Wever, over zijn fascinatie voor de Amerikaanse white evangelicals en hun voorliefde voor Donald Trump. En over de lastige keuzes die de journalist vandaag de dag tegenkomt.
Check ook de podcast van Robin: God’s President Muziek
Muziek: Looped Exodus
Gesprek met creatief-inhoudelijke dwarsdenker Johan ter Beek.
Over scenario thinking, hoe te handelen in tijden van crisis, het verschil tussen ‘preppen’ en verantwoordelijk te handelen door een voorraad aan te leggen en nog veel meer.
Muziek: Looped Exodus
Fragment from Bob Dylan – The Times are a’changing (under Creative Commons Law)
Gesprek met activist en theoloog Rikko Voorberg.
Check en draag bij aan de Walk of Shame: KLIK
Muziek: Looped Exodus
Audiofragment (NL citaatrecht/Creative Commons License): God on Trial
De man die een tijdmachine bouwde en terug ging om een wrede tiran te vermoorden die miljoenen doden op zijn geweten had, kwam terug in een wereld waarin men nog nooit van deze tiran had gehoord.
Na dit eerste succes zette hij door, want er waren meer massamoordenaars, oorlogsmisdadigers en krijgsheren geweest die de meest gruwelijke daden op hun geweten hadden.
Het heden werd een veilig en vredig oord. Er was geen woord voor oorlog en van wapens had nog nooit iemand gehoord.
De man werd gevonden in zijn badkamer. Alleen, met de deur van binnen op slot gedraaid. Onder het bloed, met een opengereten schedel. Naast hem lag een metalen voorwerp dat de oorzaak leek te zijn van zijn dood.
Had de man na het doden van de laatste historische beul beseft dat degene met de meeste doden op zijn kerfstok nog altijd ademde en hem aankeek vanuit de spiegel, en dat hem nog één laatste slachtoffer wachtte?
Dat leek de enige juiste conclusie.
Muziek: Looped Exodus
Gesprek met Haagse, maar in Berlijn geboren dominee Axel Wicke over zijn activisme, het kerkasiel, de meisjes van Taizé, zijn persoonlijke ervaringen met de Wende en nog veel meer.
Muziek: Looped Exodus
De Messias zou de langverwachte redder van de wereld zijn. Geboren uit het geslacht van de grote koning David zou hij vrede brengen over heel de aarde en alle volken samenbrengen voor de troon van de allerhoogste God.
Maar niet iedereen geloofde dat de Messias werkelijk zou komen. Een kleine groep rabbi’s was ervan overtuigd dat de Messias altijd een mythische figuur zou blijven, een zinnebeeld van uitzien naar méér dan dit aardse bestaan. Om je altijd naar uit te kunnen strekken, om iets te hebben om naar te streven.
Koning Herodes stond ook in die traditie.
Herodes de Grote was de eerste koning van zijn geslacht. Hij was bepaald niet geliefd. Hij regeerde met ijzeren vuist.
Maar onder zijn bewind werden ook grote projecten bewerkstelligd, die veel voor het land betekenden. Zo restaureerde hij de tweede tempel van Jeruzalem en legde hij de haven van Ceasarea aan, wat de streek bepaald geen windeieren legde.
Herodes was niet van Joodse afkomst, maar privé was hij een hartstochtelijk belijdend gelovige. Hij hield zich op zijn manier strikt aan de Joodse wetten en regels en bestudeerde deze zelf ook onaflatend. En zoals gezegd: Herodes geloofde niet in een fysieke, aardse Messias. Sterker: het was van huizenhoog belang dat de Messias nooit zou komen! Want wat gebeurt er met de mens als er niet meer iets is om naar uit te kijken? Wat als er aan de horizon geen vonk van hoop meer glinstert? De messias moest een mythe blijven.
Op een dag kreeg Herodes bezoek. Een rijke man uit een ver, oosters land.
Na de eerste beleefdheden te hebben uitgewisseld, vroeg de man of Herodes ook wist waar de Messias geboren was. Herodes antwoordde beleefd dat hij dat niet wist. Van binnen glimlachte hij. Iedere tien jaar werd er wel ergens in Judea een zogenaamde Messias geboren, maar steevast bleek het dan te gaan om aandachtsgeile opstandelingen die gewoon een revolutie teweeg probeerden te brengen. Niet iets om over naar huis te schrijven. Hij sloeg ze altijd neer voordat ze echt lastig konden worden.
Dat die buitenlander naar de Messias vroeg was wel enigszins merkwaardig, maar Herodes had wel meer aan zijn hoofd, dus toen na de maaltijd de man met zijn dienaren weer verder trok, vergat hij die vent met zijn vreemde vraag.
Een paar dagen later kwam er opnieuw bezoek van ver over de grens. Ook uit het Oosten. Een man met een groot gevolg. Hij bleek een koning te zijn, die een lange reis achter de rug had. Herodes liet hem ontvangen zoals het een koning betaamt; met grote woorden en eerbied. Hij richtte een deel van zijn paleis voor hem in en zorgde ervoor dat het zijn gast aan niets ontbrak.
Het duurde enkele dagen voordat Herodes eindelijk tijd had om zijn gast ook persoonlijk te begroeten, maar eindelijk was het moment daar. Tijdens een geweldige feestmaaltijd waarbij kosten noch moeite gespaard werden lag hij aan tafel, samen met zijn buitenlandse ambtsgenoot. En na de eerste beleefdheden te hebben uitgewisseld, vroeg de koning of Herodes ook wist waar de Messias geboren was.
Herodes aarzelde. Dit was in korte tijd de tweede buitenlander die naar de Messias vroeg.
Ook nu zei Herodes dat hij zijn gast het antwoord op de vraag schuldig moest blijven.
Wel vroeg hij de oosterse koning of deze hem zou willen laten informeren over de geboorteplaats van de Messias, als hij hem had gevonden. Het kon nooit kwaad om dat soort types op tijd in de kijker te hebben.
Dit bezoek hield hem nog een tijd bezig. Wat was er toch aan de hand? Maar de waan van de dag wist uiteindelijk ook dit voorval uit zijn gedachten te bannen.
Totdat de derde bezoeker zich aandiende.
Dit keer een man alleen. Een man, zó oud dat zijn huid wel perkament leek. Met haren zó wit, dat het leek alsof hij ze met meel had besprenkeld. Met ogen die tegelijk niets en alles leken te zien. Een magiër – dat kon je zo zien.
Dit keer was Herodes voorbereid.
‘U wilt weten waar de Messias is geboren?’
De oude man knikte.
‘Weet u wel wat de Messias is?’
De oude man knikte.
‘Dan weet u dus ook dat al die oproerkraaiers die mij iedere zoveel jaar van mijn troon proberen te stoten, niet in de verste verte ook maar iets met de Messias te maken hebben?’
De oude man knikte.
‘En nog steeds vraagt u mij waar de Messias is geboren?’
De oude man knikte.
Langzaam maakte angst zich meester van Herodes’ hart, maar hij bedwong zich.
‘Ik wou dat ik het u kon zeggen, maar ik weet het niet. Maar als u de nieuwgeboren Messias vindt, wilt u dan terugkomen en aan mij laten weten waar Hij is? Dan kan ik Hem ook begroeten.’
En de oude man knikte en ging weg.
Zodra de magiër was verdwenen, viel Herodes op zijn knieën. Dit kon niet waar zijn! Drie wijze mannen uit het Oosten, die allemaal naar de pasgeboren Messias op zoek zijn. Naar de échte Messias! Hij, die geboren uit het geslacht van de grote koning David vrede zou brengen over heel de aarde en alle volken zou samenbrengen voor de troon van de allerhoogste God! Die altijd in aantocht was, maar nooit zou moeten arriveren!
De dagen die volgden kon Herodes aan niets anders meer denken. Het maalde steeds maar rond in zijn hoofd; de Messias, de échte Messias is geboren! Dit is een ramp. Hierna is er niets meer op voor te leven, niets meer om naar uit te zien. Niets meer om naartoe te streven. Dit was het begin van het einde. Na deze Messias zouden de zwartste dagen van het bestaan aanvangen en in een niet aflatend tempo doormarcheren tot aan de laatste afgrond.
Dagen en nachten zat hij op zijn troon en pijnigde zijn hoofd en zijn geweten. En telkens kwam hij maar op één mogelijke oplossing. Één die hem angst aanjaagde en hem steeds weer dwong opnieuw naar oplossingen te zoeken, maar steeds kwam alléén die oplossing naar boven.
Hij had wel vaker verschrikkelijke dingen gedaan, maar dit – nee. Nooit. Wie zoiets doet is geen mens!
Maar op de derde dag na het bezoek van de magiër besloot Herodes dat hij niet anders kon. Hij riep zijn soldaten bij zich en droeg hen met bezwaard hart op om álle pasgeborenen uit de regio om te brengen.
Tientallen keren heeft hij uit schaamte overwogen zich van het leven te benemen, maar telkens deinsde hij terug. Te laf voor zelfmoord.
Maar iedere keer als hij zich afvroeg of hij het nogmaals zou doen; dát offer brengen om het het uitblijven van de Messias veilig te stellen, kon hij niet anders dan beamend knikken.
Tot aan zijn dood heeft Herodes niet anders geweten dan dat hij de wereld voor de ondergang had behoed. Geen reden tot gevoelens van trots, maar het maakte de diepste nachtmerries draagbaar.
Muziek in deze episode: Looped Exodus
Afbeelding: Grayson Joralemon via Unsplash.com
Klik hier voor de episode / Click to listen
Op 8 november lanceerde het European Radical Theology Network zichzelf in Utrecht, in een kleine bijeenkomst van ca. 15 mensen uit 6 verschillende Europese landen (en 1 Amerikaan). Barry Taylor (UK) en Peter Rollins (IRL) openden de bijeenkomst. Een enerverend gesprek volgde en de avond werd afgesloten met een vanuit het gesprek ontwikkelde omschrijving – een statement, zogezegd – van wat het ERTN onder radicale theologie verstaat.
Je hoort hier de ‘opening talks’ van Barry en Peter en het statement.
__________________
E
On November 8 the European Radical Theology Network launched itself in Utrecht, The Netherlands, in small gathering of approximately 15 people from 6 European countries (and one American). Barry Taylor (UK) and Peter Rollins (IRL) opened the gathering. An interesting conversation followed, after which the evening ended in a statement, or working hypothesis, if you will, on what the ERTN sees as radical theology.
You’re listening to Barry and Peter’s opening talks and the statement.
The introductory text is in Dutch.
katarweb.wordpress.com 